Skarga pauliańska służy ochronie wierzyciela w sytuacji, gdy dłużnik pozbywa się swojego majątku, mając na względzie uniemożliwienie wierzycielowi zaspokojenia jego roszczeń.

Jakie są przesłanki zastosowania skargi pauliańskiej?

Przepisy regulujące zastosowanie skargi pauliańskiej to art. 527 i następne Kodeksu cywilnego. Zgodnie ze wskazanym przepisem, gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć.

Jakie są skutki nieodpłatnej czynności prawnej dłużnika w kontekście skargi pauliańskiej?

W przypadku, gdy dłużnik dokonuje z pokrzywdzeniem wierzycieli na rzecz osoby trzeciej czynności nieodpłatnej, np. darowizny, to wierzyciel może zastosować skargę pauliańską także wtedy, gdy osoba ta nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

Domniemania prawne mające zastosowanie w skargach pauliańskich

Przepisy prawa przewidują zastosowanie domniemań prawnych ułatwiających wierzycielom skuteczne przeprowadzenie skargi pauliańskiej. Jeżeli na skutek czynności dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli korzyść majątkową osiągnęła osoba bliska dłużnikowi lub też osoba, pozostając z nim w stałych stosunkach gospodarczych, domniemywa się, że taka osoba wiedziała, iż dłużnik, dokonując tej czynności działa ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. W przepisach występuje także domniemanie, iż dłużnik, dokonując czynności działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, jeżeli dokonując darowizny był niewypłacalny, lub też na skutek dokonania darowizny stał się niewypłacalny.

Jaki termin przewidują przepisy na zainicjowanie skargi pauliańskiej?

Kodeks cywilny przewiduje 5 – letni termin od dnia dokonania czynności krzywdzącej wierzyciela na złożenie pozwu o uznanie takiej czynności za bezskuteczną (czyli złożenie tzw. skargi pauliańskiej, actio Pauliana). Termin ten nie może być w żaden sposób przedłużany, np. przez sąd.

Kancelaria Gałązka świadczy także ochronę praw wierzycieli w drodze skargi pauliańskiej

Lublin – adwokat Marcin Gałązka

Stan prawny na dzień 31 sierpnia 2020 r.